Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn quan trọng nhất trong nhóm bệnh khớp do thấp. Đây là bệnh tự miễn quan trọng thứ hai trong nhóm các loại bệnh tự miễn sau Lupus ban đỏ hệ thống. Bệnh gây viêm màng hoạt dịch trong ổ khớp. Nếu không điều trị kịp thời hậu quả của viêm khớp dạng thấp là rất nghiêm trọng. Màng hoạt dịch này sẽ xâm nhập vào ổ khớp, gây biến dạng ổ khớp. Ngoài ra bệnh cũng làm viêm bao hoạt dịch gân. Tình trạng viêm đôi khi có thể dẫn tới đứt gân gây hậu quả nặng nề.
Tổn thương trong viêm khớp dạng thấp
Các tổn thương bao gồm: viêm ổ khớp, phá hủy mô sụn, xương và các gân xương.
Hiện tượng viêm được xác định qua sự tăng tiết bất thường dịch khớp và sự tăng sinh bất thường các tế bào của mô màng hoạt dịch. Viêm gây sưng phồng ổ khớp, gây các cơn đau. Các cơn đau thường xảy ra về đêm hoặc sáng khi thức dậy. Ngoài ra còn đi kèm hiện tương cứng khớp buổi sáng.
Các tổn thương sụn và xương là thứ phát. Một phần do sự tăng sinh các tế bào màng hoạt dịch gặm nhấm mô sụn và mô xương. Một phần do tác động xấu của các loại men có chứa trong dịch khớp. Như vậy, khi nói đến viêm khớp dạng thấp là nói đến tổn thương mô sụn, mô xương và gân xương. Các tổn thương này là thủ phạm gây triệu chứng đau và gây khó khăn trở ngại khi vận động khớp.
Viêm khớp dạng thấp gây tổn thương ổ khớp, mô sụn, xương và gân xương
Hậu quả của viêm khớp dạng thấp – Nguy cơ biến dạng ổ khớp
Như chúng ta đã biết ổ khớp là nơi tiếp xúc của hai đầu xương. Ổ khớp được bảo vệ bằng một lớp mô sụn có chức năng như một giảm xóc. Lớp này tránh để hai đầu xương cứng rắn trực tiếp cọ xát vào nhau. Mặt trong của khớp có phủ lớp một màng hoạt dịch tiết ra chất dịch bôi trơn ổ khớp. Trong viêm khớp dạng thấp, màng hoạt dịch này bị viêm, dày lên, tăng sinh tạo nên một lớp mô chứa nhiều mạch máu( được gọi là màng máu).
Không điều trị kịp thời màng hoạt dịch này sẽ phát triển, xâm nhập vào ổ khớp. Việc này có thể gây tổn thương lớp mô sụn, các dây chằng, xương. Từ đó dẫn tới biến dạng ổ khớp. Do vậy phát hiện bệnh và điều trị sớm ngay từ khi khởi phát bệnh là rất có lợi. Vì đây là giai đoạn các tổn thương có thể phục hồi. Nếu không được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả, quá trình tăng sinh trên sẽ cứ tiếp diễn dẫn tới phá hủy ổ khớp.
Màng hoạt dịch dày hơn dẫn tới phá hủy ổ khớp
Viêm khớp dạng thấp cũng có thể dẫn tới đứt gân
Trong quá trình diễn biến, ngoài những tổn thương ổ khớp, bệnh còn có thể gây tổn hại cho một số bộ phận ngoại khớp như viêm bao hoạt dịch gân( còn gọi là viêm quanh gân). Tổn thương này gây đau, sưng và phát tiếng lạo xạo khi cử động khớp. Viêm bao quanh gân thường gặp ở giai đoạn khớp phát bệnh và chuyển qua giai đoạn toàn phát thì xảy ra tình trạng viêm bao hoạt dịch gân. Thường gặp loại bệnh lý này ở khớp cổ tay, bàn tay, bàn chân. Tình trạng viêm đôi khi có thể dẫn tới đứt gân gây hậu quả nghiêm trọng.
Ngoài viêm khớp dạng thấp cũng gây nên các tổn thương ở phổi, màng phổi, tim, mạch máu hoặc thần kinh.
